Οστεοαρθρίτιδα

Παρά την πρόοδο των τελευταίων ετών στον τομέα της επανόρθωσης εκφυλιστικών παθήσεων του ανθρώπινου σκελετού, η οστεοαρθρίτιδα συνεχίζει να αποτελεί μια νόσο με πολύ μεγάλη συχνότητα εμφάνισης στον πληθυσμό κυρίως στις μεγαλύτερες ηλικίες. Η οστεοαρθρίτιδα είναι ο πιο συχνός τύπος αρθρίτιδας και προσβάλλει τις αρθρώσεις παραβλάπτοντας την λειτουργικότητα του αρθρικού χόνδρου. Ο χόνδρος αυτός αποτελεί έναν ελαστικό ιστό που καλύπτει τα άκρα των οστών στην άρθρωση, επιτρέποντας την ομαλή κινητικότητα του ενός οστού σε σχέση με το άλλο και απορροφώντας ένα μεγάλο μέρος των κραδασμών που δημιουργούνται από τις κινήσεις της άρθρωσης. Αλλοίωση του αρθρικού χόνδρου συνεπάγεται έντονη τριβή μεταξύ των αρθρικών επιφανειών που προκαλεί πόνο στην άρθρωση, φλεγμονή και μείωση της κινητικότητάς της και μπορεί να καταλήξει σε οριστική απώλεια φυσιολογικής αρχιτεκτονικής της άρθρωσης.

Η οστεοαρθρίτιδα αποτελεί την συχνότερη αιτία πρόκλησης φυσικής αναπηρίας μεταξύ των ενηλίκων. Προσβάλλει κατά κύριο λόγο τις αρθρώσεις του ισχίου και του γόνατος και σε μικρότερο βαθμό τις αρθρώσεις των δακτύλων, του αυχένα και του ισχίου. Είναι νόσος που εμφανίζεται σε μεγάλη ηλικία, αφού πάνω από το 50% του πληθυσμού άνω των 65 ετών πάσχει από οστεοαρθρίτιδα με βάση τον ακτινολογικό έλεγχο, σε τουλάχιστον μια άρθρωση. Πριν την ηλικία των 45 ετών, η νόσος είναι συχνότερη στους άνδρες, ενώ μετά την ηλικία αυτή εμφανίζεται σε μεγαλύτερη αναλογία στον γυναικείο πληθυσμό.

 Η σχετική άγνοια σχετικά με την παθογένεια του νοσήματος είναι αναλόγου μεγέθους με την συχνότητα εμφάνισης του. Οι επιστήμονες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η οστεοαρθρίτιδα προκαλείται από έναν συνδυασμό παραγόντων που περιλαμβάνουν το υπερβολικό βάρος, την μεγάλη ηλικία, τους τραυματισμούς των αρθρώσεων και την καταπόνηση τους από καθημερινές ασχολίες ή αθλητικές δραστηριότητες

Η διάγνωση της νόσου γίνεται από τον γιατρό με βάση την κλινική εικόνα και τον ακτινολογικό έλεγχο του ασθενούς, αλλά μπορεί και ο ίδιος ο ασθενής να αντιληφθεί έγκαιρα κάποια προειδοποιητικά συμπτώματα προκειμένου να καταφύγει έγκαιρα στον γιατρό του. Αυτά είναι τα εξής: α. Σταθερός ή διαλείπων πόνος σε μια άρθρωση, β. Δυσκαμψία μιας άρθρωσης μετά από πολύωρη ακινησία της (σε κλινήρη ή καθιστή θέση), γ. Οίδημα ή ευαισθησία σε μια η περισσότερες αρθρώσεις, δ. Ένας χαρακτηριστικός ήχος τριγμού κατά την κίνηση της άρθρωσης λόγω της τριβής των αρθρικών επιφανειών.

Η οστεοαρθρίτιδα είναι μια πολύ σοβαρή νόσος που, πέραν της ανικανότητας που προκαλεί στον ασθενή, έχει αρνητικές επιπτώσεις στον οικονομικό τομέα (υψηλό κόστος θεραπείας, απώλεια πολλών ωρών εργασίας) καθώς και στον ψυχολογικό τομέα (πρόκληση άγχους και κατάθλιψης στον ασθενή). Αυτό καθιστά επιτακτική την ανάγκη χάραξης μιας κατάλληλης στρατηγικής αντιμετώπισης της νόσου, η οποία πρέπει να κινείται πάνω στους εξής άξονες: α. Συστηματική άσκηση των αρθρώσεων σε εναλλαγή με περιόδους ανάπαυλας. Ο ασθενής πρέπει να μάθει να αναγνωρίζει τα προειδοποιητικά σήματα του σώματος και να ξέρει πότε πρέπει να σταματήσει ή να μειώσει τον ρυθμό εξάσκησης, β. Διατήρηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους με κατάλληλη διατροφή και αλλαγή του τρόπου ζωής του ασθενούς. Γ. Αντιμετώπιση του πόνου με φαρμακευτική αγωγή (μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα ή ενέσεις κορτιζόνης ή υαλουρονικού οξέος) .

Με τον τρόπο αυτό μπορεί να αναχαιτιστεί δραστικά ο μηχανισμός εκφύλισης της άρθρωσης, κάτι που θα προσφέρει στον ασθενή καλύτερη ποιότητα ζωής και αποδοτική προσφορά στο κοινωνικό σύνολο.

Δημήτριος Ν. Κακλαμάνης Χειρουργός Ορθοπαιδικός